Η σταδιοποίηση της νεφρικής νόσου βασίζεται στην παρουσία ή όχι νεφρικής βλάβης καθώς και τον υπολογισμό του ρυθμού σπειραματικής διήθησης (Glomerular Filtration Rate) GFR
- Στάδιο 1ο: νεφρική βλάβη με μειωμένο ή αυξημένο GFR> 90 ml/min/1,73 m2
- Στάδιο 2ο: μικρή μείωση του GFR: 60 - 89 ml/min/1,73 m2
- Στάδιο 3ο: μέτρια μείωση του GFR: 30 - 59 ml/min/1,73 m2
- Στάδιο 4ο: σημαντική μείωση του GFR: 15 - 29 ml/min/1,73 m2
- Στάδιο 5ο: νεφρική ανεπάρκεια - με τιμή του GFR< 15 ml/min/1,73 m2
Η παρουσία ή όχι λευκώματος στα ούρα και ανάλογα με το πόσο λεύκωμα υπάρχει κατηγοριοποιεί επιπρόσθετα τη νεφρική νόσο: Στάδια Α1 έως Α3
Οποιαδήποτε βλάβη του νεφρικού ιστών η οποία παραμένει για διάστημα μεγαλύτερο των τριών μηνών ορίζεται ως Χρόνια νεφρική νόσος. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι υπάρχει και νεφρική ανεπάρκεια. Η νεφρική ανεπάρκεια είναι επακόλουθο της νεφρικής νόσου και εμφανίζεται με την εξέλιξη της νόσου
Η Χρόνια νεφρική νόσος περιλαμβάνει καταστάσεις οι οποίες προκαλούν βλάβη στους νεφρούς και μειώνουν την ικανότητα τους να κάνουν σωστά τις δουλειές για την οποίες είναι προγραμματισμένοι. ΑΝ η νεφρική νόσος επιδεινωθεί, οι ουσίες τις οποίες πρέπει να αποβάλουν, με τα ούρα οι νεφροί, αυξάνονται στο αίμα και επηρεάζουν την κατάσταση του οργανισμού.
Μπορεί να εμφανιστούν επιπλοκές όπως υψηλή Αρτηριακή Πίεση, αναιμία, αδύνατα κόκαλα, κακή κατάσταση θρέψης και βλάβη στο νευρικό σύστημα.
Επίσης η παρουσία νεφρικής νόσου αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακού και αγγειακού επεισοδίου. Τα προβλήματα αυτά μπορεί να συμβούν αργά κατά η διάρκεια μεγάλου χρονικού διαστήματος.
Η ΧΝΝ μπορεί να προκληθεί από Σακχαρώδη Διαβήτη, Αρτηριακή Υπέρταση και άλλες διαταραχές. Η πρώιμη διάγνωση και θεραπεία μπορεί συχνά να αποτρέψει την εξέλιξη της νόσου.
Όταν η νεφρική νόσος εξελίσσεται, μπορεί να οδηγήσει σε Νεφρική ανεπάρκεια, η οποία θα απαιτήσει εν καιρώ την υποκατάσταση με αιμοκάθαρση ή την μεταμόσχευση νεφρού.
ΟΙ δύο κύριες αιτίες της νεφρική νόσου είναι
- Σακχαρώδης Διαβήτης
- Αρτηριακή Υπέρταση
Τα δύο αυτά αίτια καλύπτουν σχεδόν τα 2/3 των περιπτώσεων Χρόνιας νεφρικής νόσου.
Άλλα αίτια αποτελούν:
- Σπειραματονεφρίτιδες: Πρόκειται για μια κατηγορία νοσημάτων τα οποία προκαλούν φλεγμονή και τελικά βλάβη στις λειτουργικές μονάδες των νεφρών, τα σπειράματα, Αποτελούν την 3η αιτία ΧΝΝ
- Κληρονομικά νοσήματα, όπως η Πολυκυστική Νόσος των νεφρών το σύνδρομο Αlport κλπ
- Διαμαρτίες της διάπλασης του ουροποιητικού συστήματος από την ενδομήτριο ζωή ακόμη του εμβρύου. Η Στένωση της Πυελοουρουτηρικής συμβολής , η Κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση κλπ, αποτελούν προδιαθεσικούς παράγοντες, ιδιαίτερα όταν αυτές οι καταστάσεις επιπλακούν με λοιμώξεις οι οποίες προσβάλουν τους νεφρούς και προκαλούν βλάβη.
- Συστηματικά νοσήματα όπως για παράδειγμα ο Συστηματικός Ερυθηματώδης λύκος, οι αγγειίτδες κλπ.
- Αποφρακτικές νεφροπάθειες, όπως για παράδειγμα η παρουσία λίθων, η απόφραξη από κάποιον όγκο, ή από διογκωμένο προστάτη.
- Υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις.
Πολλές φορές ΔΕΝ υπάρχουν συμπτώματα, ή αυτά δεν αξιολογούνται από τον ασθενή.
- Νυκτουρία, (σηκώνεστε το βράδυ για ούρηση πολλές φορές)
- Κράμπες
- Οιδήματα (Πρήξιμο) στα πόδια και στις ποδοκνημικές (αστραγάλους)
- Οιδήματα γύρω από τα μάτια, ειδικά το πρωί
- Διαταραχές στο ύπνο
- Φτωχή όρεξη
- Δυσκολία στη συγκέντρωση
- Κόπωση
- Ξηρό δέρμα και φαγούρα
Νεφρική νόσο μπορεί να αποκτήσει ο καθένας. Κάποια άτομα όμως, έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα από κάποια άλλα να παρουσιάσουν. Έτσι η παρουσία
- Σακχαρώδη Διαβήτη
- Αρτηριακής Υπέρτασης
- Οικογενειακού ιστορικού νεφρικής νόσου
- Μεγαλύτερης ηλικίας άτομα
επιβάλλει την εγρήγορση για την πρώιμη ανίχνευση νεφρικής βλάβης.
Είναι λίγο έως πολύ γνωστό ότι μία από τις κύριες λειτουργίες των νεφρών είναι η απομάκρυνση από τον οργανισμό των άχρηστων προϊόντων του μεταβολισμού και της περίσσειας υγρών. Αυτά απομακρύνονται με τα ούρα. Η παραγωγή των ούρων περιλαμβάνει μια άκρως εξειδικευμένη διαδικασία έκκρισης και επαναρρόφησης ουσιών. Και η διαδικασία αυτή είναι απαραίτητη ώστε να διατηρηθεί μία σταθερή ισορροπία στα χημικά συστατικά του σώματος.
Η απαραίτητη για τη ζωή ρύθμιση του ισοζυγίου άλατος, Καλίου και οξέων, επιτελείται από τους νεφρούς. Οι νεφροί επίσης παράγουν ΟΡΜΟΝΕΣ οι οποίες ρυθμίζουν τη λειτουργία άλλων οργάνων.
Έτσι η ΕΡΥΘΡΟΠΟΙΗΤΙΝΗ ρυθμίζει την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων από τον μυελό των οστών
Άλλες ορμόνες οι οποίες παράγονται από τους νεφρούς βοηθούν στη ρύθμιση της Αρτηριακής πίεσης και του μεταβολισμού του ασβεστίου και κατά συνέπεια των οστών.
Συνοψίζοντας οι νεφροί μας είναι σημαντικοί γιατί:
- Απομακρύνουν τα άχρηστα προϊόντα του μεταβολισμού από το σώμα
- Απομακρύνουν φάρμακα από το σώμα
- Εξισορροπούν τα υγρά του σώματος
- Απελευθερώνουν ορμόνες και ρυθμίζουν την Αρτηριακή πίεση
- Παράγουν την ενεργό μορφή της Βιταμίνης D η οποία είναι απαραίτητη για γερά και υγιή οστά
- Ρυθμίζουν την παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων και άρα του αιματοκρίτη του οργανισμού.
Έχουμε δύο νεφρούς οι οποίοι έχουν το μέγεθος της γροθιάς και βρίσκονται δεξιά και αριστερά από τη σπονδυλική στήλη στο κατώτερο μέρος του θωρακικού κλωβού.
Ο κάθε νεφρός αποτελείται από περίπου 1.200.000 λειτουργικές μονάδες που καλούνται νεφρώνες.
Ο κάθε νεφρώνας αποτελείται από ένα φίλτρο από μικρά αγγεία, το σπείραμα, το οποίο συνδέεται με ένα σωληνάριο. Όταν το αίμα μπαίνει στο σπείραμα, φιλτράρεται και ότι δεν συγκρατεί το φίλτρο, περνά στο σωληνάριο. Στα σωληνάρια τα διάφορα συστατικά του αίματος καθώς και το νερό, είτε απεκκρίνονται είτε επαναρροφώνται, ανάλογα με τις ανάγκες του οργανισμού. Το τελικό προϊόν αυτού του φιλτραρίσματος είναι τα ούρα.
Οι νεφροί φιλτράρουν καθημερινά περί τα 180 λίτρα αίματος, επαναφέροντας στην κυκλοφορία 178 λίτρα.
Από τα λίτρα αυτά παράγονται περί τα 2 λίτρα ούρων καθημερινά.
Πολλές νεφρικές νόσοι μπορούν να αντιμετωπιστούν με επιτυχία. Η προσεκτική ρύθμιση του Σακχαρώδη Διαβήτη και της Υψηλής Αρτηριακής Πίεσης μπορούν να προλάβουν την εμφάνιση της νεφρικής νόσου ή να αποτρέψουν την εξέλιξη της. Οι λίθοι του ουροποιητικού και οι ουρολοιμώξεις μπορούν να αντιμετωπιστούν συνήθως με επιτυχία.
Δυστυχώς τα ακριβή αίτια για αρκετές νεφρικές νόσους είναι άγνωστα και δεν υπάρχουν εξειδικευμένες θεραπείες για κάποιες από αυτές. Κάποιες φορές η νεφρική νόσος μπορεί να εξελιχθεί σε Νεφρική ανεπάρκεια, η οποία, όταν εξαντληθούν οι νεφρικές εφεδρείες λειτουργικότητας, θα απαιτήσει την Υποκατάσταση με
- Αιμοκάθαρση
- Περιτοναϊκή Κάθαρση
- Μεταμόσχευση νεφρού
- Έλεγχος της κρεατινίνης ορού. Ο δείκτης αυτός σε συνδυασμό με το φύλο, την ηλικία, τη φυλή και άλλες παραμέτρους, θα χρησιμοποιηθεί από τον νεφρολόγο, για τον υπολογισμό του ρυθμού σπειραματικής διήθησης (GFR). O GFR πρακτικά μας λέει σε ποια επίπεδα βρίσκεται η νεφρική λειτουργία.
- Γενική ούρων και προσδιορισμός της παρουσίας λευκώματος στα ούρα (ACR)
Το λεύκωμα (=πρωτεϊνη) στα ούρα σημαίνει ότι το φίλτρο, δηλαδή ο νεφρός, το αφήνει να περάσει στα ούρα. Και αυτό μπορεί να είναι σημάδι αρχόμενης (ή και προχωρημένης) νεφρικής βλάβης.
Βάσει της Κλινικής εικόνας, του ιστορικού και των αποτελεσμάτων μπορεί εκτός από τον αιματολογικό έλεγχο να ζητηθούν και εξετάσεις όπως οι παρακάτω:
- Υπερηχογραφικός έλεγχος των νεφρών και του υπόλοιπου ουροποιητικού
- Αξονική Τομογραφία
- Μαγνητική Τομογραφία
- Σπινθηρογράφημα νεφρών (δυναμικό ή/και στατικό)\
- Νεφρική Βιοψία: Με καθοδήγηση αφαιρείται με ειδική βελόνα μικρό κομμάτι νεφρικού ιστού, το οποίο εξετάζεται για αν δούμε τι βλάβη παρουσιάζει ο νεφρός
Σύμφωνα πάντα με την κρίση του θεράποντα νεφρολόγου και βάσει πάντα της κλινικής εικόνας του ασθενή
Υπάρχουν πολλές πιθανότητες να συμβεί αυτό. Η θεραπεία μπορεί να καθυστερήσει ή ακόμη και να σταματήσει την εξέλιξη της νεφρικής νόσου. Πόσο αποτελεσματική θα είναι η θεραπεία εξαρτάται από
- Ποιο είναι το στάδιο της νόσου τη στιγμή της διάγνωσης. Προφανές είναι ότι όσο νωρίτερα γίνει η διάγνωση τόσο καλύτερα
- Πόσο στενά ακολουθεί το θεραπευτικό πλάνο που θέτει ο νεφρολόγος. Ο ενημερωμένος ασθενής είναι, κατά κανόνα, και ο καλός ασθενής που θα ακολουθήσει τις θεραπευτικές οδηγίες που θα του δοθούν.
- Την αιτία της νεφρικής νόσου. Κάποιες νεφρικές νόσοι είναι πιο δύσκολες στην αντιμετώπιση από άλλες.